Prometheus logo
linkerzijde




Tom Lanoye (17-9-2008)

Tom Lanoye (1958), dichter, performer, satiricus, acteur, scenarist en verhalenschrijver, leeft en werkt in Antwerpen en Kaapstad. Hij behoort tot de meest veelzijdige en meest bekroonde auteurs van zijn generatie, ook buiten het Nederlandse taalgebied.
Lanoye groeide van enfant terrible tot gevestigde waarde voor alle vormen van teksten en schriftuur, zowel voor boeken, kranten, tijdschriften en andere drukwerken, voor toneelopvoeringen, cabaret- en zangvoorstellingen, dit alles onder eender welke vorm en in de meest ruime zin van het woord. (citaat uit de statuten van de in 1992 opgerichte naamloze vennootschap L.A.N.O.Y.E.).
Tom Lanoye

Er is nauwelijks een genre waarin hij niet minstens één belangrijk werk heeft geschreven, of het nu gaat om romans, poëzie, columns, essays, korte verhalen of theater. Hij staat ook bekend om de levendige en theatrale manier waarop hij zijn eigen werk ‘performt’, met zijn ‘literaire shows’ van schouwburg naar schouwburg toerend, als ging het meer om theatermonologen dan lezingen.

In 1985 verscheen zijn prozadebuut Een slagerszoon met een brilletje. Na het succes van Ten Oorlog – een twaalf uur lange bewerking in verzen van acht stukken van Shakespeare – groeide hij ook in Duitsland uit tot een van de meest gevraagde auteurs van hedendaags drama. Er is werk van hem gepubliceerd of opgevoerd in meer dan tien talen. Andere hoogtepunten uit zijn oeuvre zijn de melancholische roman Kartonnen dozen, alsook Het Goddelijke Monster, dat samen met Zwarte tranen en Boze tongen de ultieme trilogie vormt over het uiteenvallende hart van Europa – België. Deze trilogie wordt door de Vlaamse staatszender Eén verfilmd als tiendelige televisieserie.
Voorts is er zijn veelgeprezen recente bestseller Het derde huwelijk, naast internationaal meermaals geënsceneerde toneelstukken als Fort Europa, Mamma Medea (vrij naar Euripides), Mefisto for ever (vrij naar Klaus Mann) en Atropa. De wraak van de vrede (vrij naar Euripides, Aischylos, George Bush, Donald Rumsfeld en Curzio Malaparte). Die laatste twee stukken vormen begin en slot van De triptiek van de macht van regisseur Guy Cassiers. Ze werden in diens enscenering beide uitgenodigd op het Festival d’Avignon, waar ze behoorden tot de blikvangers.
In 2007 werd hij genomineerd voor De Gouden Uil en de Libris Literatuurprijs voor zijn roman Het derde huwelijk. In hetzelfde jaar won hij in Nederland de Gouden Ganzenveer voor zijn oeuvre.

Binnenkort verschijnt ‘de nieuwe Lanoye’ Sprakeloos Na een beroerte raakt een amateur-actrice en de moeder van de schrijver haar spraakvermogen kwijt. Langzaam en onherroepelijk takelt ze af, steeds minder in staat te communiceren met wie haar lief is. Al in zijn recent verschenen essaybundel Schermutseling schreef Tom Lanoye over haar. Maar hij was nog lang niet klaar met zijn verhaal. Pas in Sprakeloos maakt hij de hele balans op. Die van zijn kleurrijke jeugd, van zijn worsteling met de liefde, van zijn conflicten met de kleine moederdiva, en ten slotte: van de strijd die zij, bron van leven en moedertaal, manmoedig voert, en waarin ze reddeloos en redeloos ten onder gaat en van de blijvende woede en pijn die dat oplevert.